Umowa o dzieło – co to i kiedy można z niej zrezygnować?

Umowa o dzieło jest jednym z najczęściej stosowanych rodzajów umów cywilnoprawnych w Polsce. Choć często jest nazywana „umową śmieciową”, wiele osób decyduje się na jej zawarcie z różnych powodów. W niniejszym poradniku odpowiadamy na pytanie: umowa o dzieło co to takiego i przedstawiamy najważniejsze informacje na jej temat oraz obowiązujące przepisy prawne.

Agenda:

1. Umowa o dzieło co to?
2. Co powinna zawierać umowa o dzieło?
3. Zalety umowy o dzieło
4. Wady 
5. Umowa o dzieło a ZUS
6. Odstąpienie od umowy o dzieło

Umowa o dzieło co to?

Czym jest umowa o dzieło? Jest to rodzaj umowy cywilnoprawnej uregulowanej w Kodeksie Cywilnym. Zgodnie z jej treścią, wykonawca zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, natomiast zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Przedmiotem umowy o dzieło może być zarówno wykonanie konkretnego zadania materialnego, jak i niematerialnego. Na przykład, umowa o dzieło może dotyczyć stworzenia strony internetowej, wykonania zdjęcia, napisania artykułu, czy też nagrania filmu.

Co powinna zawierać umowa o dzieło?

Umowa o dzieło, podobnie jak każda inna umowa, powinna być zawarta na piśmie. Choć forma ustna jest również ważna, dla celów bezpieczeństwa i klarowności zapisów, zaleca się sporządzenie umowy na piśmie. Dokument ten powinien zawierać kluczowe informacje, takie jak:

• Dane stron umowy – informacje identyfikujące wykonawcę przyjmującego zlecenie i zamawiającego.
• Przedmiot umowy – określenie konkretnego dzieła, które ma zostać wykonane.
• Określenie wynagrodzenia – ustalenie kwoty wynagrodzenia, formy płatności oraz terminu zapłaty.
• Czas trwania umowy – określenie terminu, w którym dzieło ma zostać wykonane.
• Przyjęcie dzieła i odbiór – ustalenie sposobu odbioru wykonanego dzieła przez zamawiającego.
• Odpowiedzialność za wady – określenie, kto ponosi odpowiedzialność za wady wykonanego dzieła.
• Inne ważne zapisy – jeśli istnieją inne ważne kwestie, powinny zostać uwzględnione w umowie.
• Podpisy stron – umowa powinna być podpisana przez obie strony w celu potwierdzenia zgody na warunki umowy.
• W przypadku umowy o dzieło niezbędne jest także zaznaczenie miejsce i data zawarcia 

Umowa o dzieło może również zawierać załączniki, takie jak specyfikacje techniczne czy harmonogram prac. Ważne jest, aby obie strony dokładnie zapoznały się z treścią umowy i były świadome swoich praw i obowiązków.

Zalety umowy o dzieło

Umowa o dzieło posiada kilka korzyści zarówno dla wykonawcy, jak i dla zamawiającego. Oto niektóre z głównych zalet tego rodzaju umowy:

1. Swoboda i niezależność – Umowa o dzieło daje wykonawcy swobodę w wykonywaniu pracy, bez ściśle określonych reguł dotyczących miejsca i godziny. Wykonawca może samodzielnie organizować czas i miejsce, co jest szczególnie atrakcyjne dla osób pracujących w branżach kreatywnych.
2. Różnorodność zleceń – Umowa o dzieło pozwala wykonawcy na podejmowanie różnorodnych zleceń i pracę nad różnymi projektami. To daje możliwość poszerzenia swoich umiejętności i doświadczenia w różnych dziedzinach.
3. Samodzielne ustalanie wynagrodzenia – Umowa ta daje wykonawcy możliwość samodzielnego ustalenia wysokości wynagrodzenia za wykonane dzieło. Oczywiście, warto pamiętać o realistycznym podejściu do ustalania ceny, która powinna być adekwatna do wartości i trudności wykonanej pracy.
4. Brak obowiązkowych składek ZUS – Jednym z głównych powodów, dla których niektórzy wykonawcy decydują się na umowę o dzieło, jest brak obowiązku odprowadzania składek ZUS. Oznacza to, że wykonawca nie jest objęty powszechnym ubezpieczeniem społecznym i zdrowotnym.

Wady 

Podobnie jak każda umowa, umowa o dzieło ma również pewne wady, które warto wziąć pod uwagę przed jej zawarciem. Oto niektóre z potencjalnych wad umowy o dzieło:

1. Brak stabilności zatrudnienia – Umowa o dzieło nie daje takiej stabilności zatrudnienia jak umowa o pracę. Wykonawca może nie mieć pewności co do długoterminowych perspektyw związanych z kontynuowaniem pracy dla danego zamawiającego.
2. Brak świadczeń socjalnych – Z powodu braku obowiązkowych składek ZUS, wykonawca nie jest uprawniony do świadczeń socjalnych, takich jak bezpłatna publiczna opieka medyczna czy zwolnienia lekarskie. W przypadku choroby lub wypadku, wykonawca może nie mieć dostępu do takiej ochrony jak pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę. Może stwarzać to trudności, gdy ktoś pracuje w zawodach fizycznych przy umowie o dzieło.
3. Odpowiedzialność za wady – Umowa o dzieło nakłada na wykonawcę odpowiedzialność za wady wykonanego dzieła. Jeśli zamawiający zgłosi reklamację, wykonawca może być zobowiązany do naprawy wad lub poniesienia kosztów związanych z ich usunięciem. To może wiązać się z dodatkowymi kosztami i obowiązkami dla wykonawcy. Wynagrodzenie za tego rodzaju dzieło jest tylko jedno.

Umowa o dzieło a ZUS

Umowa o dzieło różni się od umowy o pracę pod względem obowiązkowych składek ZUS. Nie ma obowiązku odprowadzania składek, co może wpływać na niższe koszty związane z pracą. Warto jednak pamiętać, że od 1 stycznia 2021 roku trzeba zgłaszać umowy o dzieło do ZUS. Oznacza to, że zarówno płatnik składek, jak i osoba fizyczna zlecająca wykonanie dzieła, mają obowiązek zgłosić umowę do ciągu 7 dni od momentu jej podpisania. Należy zwrócić uwagę na terminowe zgłoszenie umowy, aby uniknąć kar finansowych.

Odstąpienie od umowy o dzieło

Umowa o dzieło może zostać wypowiedziana przez jedną ze stron w przypadku naruszenia warunków umowy lub wykonywania dzieła w sposób niezgodny, za zgodą obu stron. Wypowiedzenie powinno być dokonane na piśmie i przestrzegać terminów określonych w umowie. W przypadku wypowiedzenia umowy przez zamawiającego, wykonawca może mieć prawo do otrzymania wynagrodzenia za wykonaną część pracy.

Ważne jest, aby przed wypowiedzeniem umowy zapoznać się z jej postanowieniami oraz przepisami prawa dotyczącymi rozwiązania umowy o dzieło.

Podsumowanie

Umowa o dzieło jest popularnym rodzajem umowy cywilnoprawnej w Polsce. Choć posiada pewne zalety, takie jak swoboda działania i możliwość samodzielnego ustalenia wynagrodzenia, towarzyszą jej również wady. Należy pamiętać, że na podstawie umowy o dzieło wykonawca wykonuje zlecenie za określoną stawkę. Nie trzeba odprowadzać żadnych składek, ale należy zgłosić ją do ZUS. Ważne też jest, aby przed zawarciem umowy o dzieło dokładnie zapoznać się z jej treścią i przepisami prawa. W razie wątpliwości, zawsze warto skonsultować się z prawnikiem lub ekspertem ds. umów cywilnoprawnych.